همین حالا تماس بگیرید (مشاوره رایگان)
عیوب مشترک میان زن و مرد بدین معناست که چنانچه در هر یک از زوجین یافت شود موجب حق فسخ نکاح برای طرف مقابل است. اگرچه جنون زن و مرد از نظر احکام مترتب بر آن هر یک متفاوت است، ولی تنها مصداق عیوب مشترک در زوجین است که موجب حق فسخ می‌شود.
قانون مدنی جنون را تعریف نکرده است، اما طبق نظر فقها جنون یعنی اختلال عقل، بنابراین فراموشی‌های سریع الزوال، بیهوشی‌های ناشی از هیجانات ناگهانی و نیز بیماری صرع (غش) جنون محسوب نمی‌شود. منظور از اختلال عقل آن است که شخص در انجام وظایف عادی و معمولی روزانه خود نامتعادل شده و اعمال بدون هدف از او سر بزند. برطبق ماده 1121 قانون مدنی، "جنون هر یک از زوجین به شرط استقرار، اعم از اینکه مستمر یا ادواری باشد، برای طرف مقابل موجب حق فسخ نکاح است.
مشاوره تخصصی با وکیل طلاق و وکیل خانواده
همین حالا تماس بگیرید (مشاوره رایگان)
قانون مدنی از ماده ۱۱۲۱ الی ۱۱۳۲ به فسخ نکاح تخصیص داده شده است و عیوب مرد و زن که حق فسخ نکاح برای طرفین ایجاد می کند، کاملاً عنوان شده است. اما موضوعی که بسیار اهمیت دارد «تکلیف مهریه» در فسخ نکاح و افتراق آن با طلاق است. مثلاً: مردی با زنی ازدواج می کند بعد متوجه عدم بکارت زوجه می شود، یا مورد دیگر، مردی در زمان ازدواج زوجه ای را انتخاب می کند که سالم بوده ولی بعد از ازدواج متوجه جنون وی می شود حال چه قبل از ازدواج هم مجنون بوده و از وی مخفی کرده باشند و یا بعد از عقد مجنون شده باشد- چه به صورت ادواری و چه به صورت دائمی- و مثال های بسیار از این تعداد... اما بسیاری از مردم فکر می کنند که اگر در موارد اشاره شده در قانون مدنی تقاضای فسخ عقد نکاح را بدهند از پرداخت مهریه معاف می شوند. در صورتی که قانون بر خلاف این عقیده است. ماده ۱۱۰۱ قانون مدنی اشعار می دارد: «هرگاه عقد نکاح قبل از نزدیکی به جهتی فسخ شود زن حق مهریه ندارد، مگر در صورتی که موجب فسخ عنن باشد که در این صورت با وجود فسخ نکاح، زن مستحق نصف مهر است.» در این ماده اعلام شده که اگر زن باکره باشد در صورت فسخ، مهریه به وی تعلق نمی گیرد مگر اینکه مرد بیماری عنن (ناتوانی جنسی) داشته باشد که در این صورت نصف مهریه به وی تعلق می گیرد. حال اگر زن باکره نباشد هرگونه موارد فسخ اگر شامل زوج شود، باز هم می بایست مهریه زوجه را پرداخت کند. زوجه نیز اگر مطرح کننده دعوی فسخ عقد باشد با توجه به بیماری های مندرج در قانون مدنی در صورتی که باکره نباشد می تواند تمام مهریه خود را نیز همراه فسخ نکاح دریافت کند. تنها فرقی که فسخ نکاح با طلاق دارد اینکه اگر زوجه در زمان باکره بودن تقاضای طلاق دهد یا زوج در زمان باکرگی زوجه را مطلقه کند می بایست نصف مهریه پرداخت شود اما در فسخ نکاح اگر زوجه باکره باشد مهریه ای به وی تعلق نمی گیرد. اما در صورت عدم بکارت زوجه چه در طلاق و چه در فسخ نکاح هیچ تفاوتی در پرداخت مهریه نیست و تمام مهریه می بایست پرداخت شود. چون بسیاری از افراد به این تصور که چون موارد فسخ نکاح در زوجه آشکار شده قادر هستند که از فسخ نکاح استفاده نمایند و از پرداخت مهریه به زوجه رهایی یابند. در صورتی که فقط باکره بودن زوجه است که موجبات رهایی از پرداخت مهریه را در فسخ نکاح فراهم می کند، اما اگر زوجه باکره نباشد حال اگر مجنون باشد یا بیماری های دیگری از قبیل قرن، جذام، برص، افضاء، زمین گیری و نابینایی از هر دو چشم داشته باشد مرد اگر بخواهد نکاح را فسخ کند (با دارا بودن شرایط) می بایست تمام مهریه همسرش را پرداخت نماید. ابتدا به نظر می رسد بهتر است در صورت (عدم بکارت زوجه) زوج همیشه مطابق ماده ۱۱۳۳ قانون مدنی از خواسته طلاق استفاده کند تا از فسخ نکاح و در این باب دیگر نیاز نیست که به بیماری های فوق الاشعار در دادگاه اشاره نماید، یا اقدام به اثبات تدلیس در دادگاه کند و دلیل ارائه دهد. چون در هر دو حالت می بایست تمام مهریه را پرداخت کند، این موضوع از مفهوم مخالف ماده ۱۱۰۱ برداشت می شود. اما به این راحتی ها هم نیست این فقط در باب (مهریه) است. اگر زوجه بخواهد عقد نکاح را فسخ کند در صورت بکارت زوج هیچ مهریه ای پرداخت نمی کند و در صورت عدم بکارت زوج تمام مهریه را پرداخت می کند اما در خصوص طلاق اگر زوج بخواهد زوجه را مطلقه نماید در صورت بکارت نصف مهریه و در صورت عدم بکارت ۱- تمام مهریه ۲- اجرت المثل ایام زندگی ۳- در صورت دارا بودن شرایط، نصف دارایی ۴- نفقه معوقه و دوران عده را نیز باید همراه مهریه بدهد.
مشاوره حقوقی رایگان با وکیل خوب دادگستری
همین حالا تماس بگیرید (مشاوره رایگان)
عیوبی که باعث فسخ نکاح می‌شوند
گفتیم که یکی از مواردی که باعث فسخ ازدواج می‌شود، «عیوب» است. در واقع، اگر یکی از دو طرف ازدواج، دچار بعضی عیب‌های مشخص باشد، همسرش می‌تواند به صورت یک‌طرفه و بدون رضایت او، ازدواج را فسخ کند. بعضی از این عیب‌ها مختص مردان است؛ یعنی اگر مردی چنین عیب‌هایی را داشته باشد، زن می‌تواند عقد را فسخ کند. بعضی هم مختص زنان است و مردان می‌توانند از آنها استفاده کنند. اما «جنون» یا همان دیوانگی عیب مشترکی است که هر یک دچار آن باشد، طرف مقابل می‌تواند ازدواج را فسخ کند.