جایگاه مهریه در اسلام

16 الی 66567311-021

وکیل خانواده. وکیل طلاق. وکیل پایه یک دادگستری

در اسلام به مهریه توجه زیادی شده و یکی از حقوق زوجه است چون مهریه جزو حقوق زن محسوب می‌شود. حق طلاق در اسلام به مرد داده شده است و حق نفقه به زن داده شده مراد از حق نکاح که به زن داده شده؛ مجموعه از حقوقی است که برای یک خانم قبل و بعد از ازدواج طراحی می‌شود.
در فقه اسلامی ما انتخاب کننده ازدواج دختر است در حالی‌که سنت‌های حاکم بر جامعه متاسفانه بعضا خلاف این را در جامعه طراحی می‌کند. مهریه حق مالی زوجه حساب می‌شود و از تکالیف مالی مرد حساب می‌شود و در موارد مختلف قانون مدنی ماده ۱۰۷۸ الی ۱۱۰۱ به مساله مهریه زنان از قبیل چگونگی پرداخت مهریه، ماهیت مهریه، میزان مهریه، مهریه باید قابلیت استفاده داشته باشد، تعیین مهریه با مقتضیات شرع و قوانین پرداخته شده است. فلسفه وجودی مهریه در حقیقت این است که مرد با تعیین مهریه نوعی علاقه، مهر و محبتش را به همسرش در حین ازدواج ابراز می‌کند. وی دراین باره می‌افزاید: مهریه قیمت و ارزش زن نیست. مهریه در حقیقت یک پشتوانه اقتصادی است منتهی پشتوانه‌ا‌ی که با مقتضیات جامعه و شرع سازگاری داشته باشد. اگر مهریه زن را قیمت زن حساب کنیم، گویی زن را در عقد ازدواج به فروش می‌رسانیم در حالی‌که در فقه امامیه اصلا اعتقادی به این مساله نیست. مهر ارزش زن حساب نمی‌شود بلکه یک ادعای احترام مالی از سوی مرد نسبت به همسرش در اول ازدواج است. پدید آمدن مهریه در حقیقت نتیجه یک تدبیر ماهرانه است که خداوند متعالی در خلقت و آفرینش زن و مرد قرار داده است و مهریه با حیا و عفاف زن یک رابطه مرتبط دارد. زن با الهام فطری دریافته است که عزت و احترامش به این است که خودش را به رایگان در اختیار همسرش قرار ندهد و در حقیقت در قبال دریافت هدیه حاکی از مهر و محبت شوهرش، خودش را در اختیار همسر قرار می‌دهد و با اقتضای حیا و عفت خودش در این امر وفادار به شوهرش می‌ماند و این نشان می‌دهد که مهریه در حقیقت یک تدبیری ماهرانه خداوند متعال است که نشانه صداقت راستی مرد نسبت به زن حساب می‌شود چون مهر صدقه هم گفته می‌شود، نه صدقه به معنای بخشش به فقیر بلکه صداقت که نشانه صداقت

برای دریافت مشاوره تخصصی با بهترین وکیل ها با ما تماس بگیرید

مشاوره رایگان حقوقی

حق حبس برای مهریه

16 الی 66567311-021

وکیل خانواده. وکیل طلاق. وکیل پایه یک دادگستری

حق حبس نکته‌ای است که در مساله مهریه وجود دارد و اگر دختر خانمی قبل از اولین رابطه زناشویی از روابط زناشویی ممانعت کند و به همسرش بگوید تا مهریه‌ام را نداده‌ای خودم را در اختیار تو قرار نمی‌دهم. این موضوع تحت عنوان حق حبس در ماده ۱۰۸۵ طراحی شده است.
زیرا حق حبس به این معناست که تا زمانی که مهریه داده نشده زن از تمکین جنسی خودداری می‌کند. اما بعد از روابط زناشویی حق حبس زن زایل می‌شود و زن از این طریق نمی‌تواند به مهریه دسترسی پیدا کند و باید از طریق مواد دیگر قانونی مهرش را به اجرا بگذارد.
اساس خانواده در اسلام بر صلح ومحبت بنا شده است ولی قواعد اسلام به این اکتفا نکرده و روابط صحیح خانوادگی را به دقت تبیین کرده‌اند. قوانین خانواده در کشور ما نیز بر همین اساس حقوق خانواده را تشکیل داده و راهکارهای دقیقی برای محافظت از آنها و از آن جمله مهریه که یکی از اساسی‌ترین حقوق مالی زوجه است مدنظر قرار داده‌اند. نکته مهم اینجاست که اعضای خانواده در کنار اینکه باید از حقوق خود آگاه باشند باید حیطه روابط خود را بر مدار اخلاق سامان دهند تا ایجاد اختلافات به حداقل کاهش یابد.

برای دریافت مشاوره تخصصی با بهترین وکیل ها با ما تماس بگیرید

مشاوره رایگان حقوقی

ضمانت اجرای مهریه

16 الی 66567311-021

همین حالا تماس بگیرید (مشاوره رایگان)

چنانچه زن به مجرد عقد مالک مهریه می شود می تواند آن را از شوهر مطالبه کنند و در صورت امتناع زوج می تواند با مراجعه به دادگاه و طرق قانونی حق خود را دریافت نماید.
 زن حق دارد تا قبل از دریافت مهریه از تمکین و زناشویی ممانعت نماید چنین حقی در اصطلاح حقوقی( حق حبس) نامیده می شود.
در ماده 1085 قانون مدنی چنین آمده است:
« زن می تواند تا مهر به او تسلیم نشده از ایفاء وظایفی که در مقابل شوهر دارد امتناع کند مشروط براین که مهر او حلال باشد و این امتناع مسقط حق نفقه نخواهد بود.»
 در ماده 1086 نیز تصریح شده است:
«  اگر زن قبل از اخذ مهر به اختیار خود به ایفاء وظایفی که در مقابل شوهر دارد قیام نموده، دیگر نمی تواند از حکم ماده قبل استفاده کند معذلک حقی که برای مطالبه مهر دارد ساقط نخواهد شد.»
طبق قول مشهوراگر زنی از(حق حبس) برای گرفتن مهراستفاده نکند و از شوهر خود تمکین کند حق حبس او ساقط می گردد.
 امام خمینی (ره) نیز نظر مشابهی داشته و می نویسد:
زن حق دارد شوهر را از تمکین و تسلیم خود باز دارد، تا اینکه مهر را نقدی دریافت نماید توانمندی یا تنگدستی تفاوتی در حکم ایجاد نمی کند در صورتی که همه مهر مدت دار باشد یا بعضی از آن مدت دار باشد ولی مقداری از آن را دریافت کرده باشد حق ندارد شوهرش را باز دارد.
در مقابل گروهی ماده 1086 را نپذیرفته و بیان می دارند که:
 هرگاه زن قبل از گرفتن مهر خود تمکین نموده می توان سپس امتناع از آن نماید تا مهر خود را دریافت کند.
 آیت الله بروجردی نیز از طرفداران این نظریه بوده و معتقدند:
 زن پس از اولین نزدیکی هم می تواند از حق حبس استفاده نماید. گرچه برخی از علماء استفاده از این حق را فقط تا قبل از اولین نزدیکی ذکر نموده اند ولی ملازمه ندارد زیرا همبسترشدن گذشتن از حق محسوب نمی گردد که بعد از آن بگوئیم( حق) ساقط می شود. 
به نظر نگارنده نیز قول دوم منطقی تر به نظر می رسند زیرا« حق حبس» برای حمایت از حق زن پیش بینی شده است و اگر به این سادگی ساقط شود در حق زن ظلم محسوب می شود.
لازم به ذکر است در صورت فوت همسر(مرد) زوجه می تواند علیه ورثه زوج(در صورت فوت زوجه وراث او) به استناد بند 6 ماده 4 قانون حمایت از خانواده مصوب 1391/12/1 در دادگاه خانواده دعوی مطالبه مهریه مطرح نمایند.

مشاوره تخصصی با وکیل طلاق و وکیل خانواده

چه چیزهایی را می توان مهریه قرارداد؟

16 الی 66567311-021

همین حالا تماس بگیرید (مشاوره رایگان)

همچنانکه ماده 1078 ق.م بیان می دارد:
هر چیزی را که مالیت داشته و قابل تملک نیز باشد می توان مهر قرار داد، بنابراین تعیین مهریه یک توافق مالی بین زوجین است پس چیزی که بعنوان مهریه تعیین می شود باید ارزش مالی داشته باشد به نحوی که عرف آن را دارای ارزش بداند.
بعنوان مثال: یک دانه گندم یا یک قطره آب و چیزهایی از این قبیل دارای ارزش مالی نیست. علاوه بر این مهریه باید قابل تملک نیز باشد بنابراین قراردادن چیزهایی مثل مسکرات که استفاده از آنها شرعاً حرام بوده و مسلمان نمی تواند مالک آنها شود و همچنین قراردادن موقوفات به دلیل غیرقابل نقل و انتقال بودن آن بعنوان مهریه خلاف قانون است.
با توجه به تعاریف موجود ازمال، اموری که به صورت عین، منفعت، حقوق مالی یا اشکال دیگر باشند را می تواند به نفع زن بعهد بگیرد. یااینکه علم، فن یا چیزی را به وی آموزش دهد.
چرا که این امور مستلزم صرف هزینه بوده و به گونه ای جنبه مالی دارد.
برای تعیین مهریه محدودیتی وجود ندارد و میزان آن بسته به توافق طرفین است ولی طبق ماده 1078 قانون مدنی نباید آنقدر کم باشند که ارزش مالی آن از بین برود

برای مطالعه کامل در این زمینه به این صفحه مراجعه نمائید

مشاوره تخصصی با وکیل طلاق و وکیل خانواده

عوامل استقرار مهریه

16 الی 66567311-021

همین حالا تماس بگیرید (مشاوره رایگان)

سبب مالکیت مهریه عقد است ولی تمام آن در مالکیت زن مستقر نمی گردد و نیمی از مهر ملک متزلزل زن می باشد که براثر عوامل ذیل استقرار می یابد:
1-    نزدیکی:
مهر به سبب زناشوئی استقرار می یابد و فقها اجماع دارند که وقوع نزدیکی از عوامل استقرار مهر می باشد.
در تحریر الوسیله مطلق و طی عامل استقرار مهر یبان شده است.
« ادخول الذی یستقر به تمام المهر هواالمطلق الوط،  ولودبراً....» 
2-    فوت زوج یا زوجه:
چنانچه یکی از زوج یا زوجه بمیرند و نزدیکی هم واقع نشده باشد تمامی مهرالمسمی به نفع زوجه مستقر می شود.
 در تحریرالوسیله تصریح شده است که:
 «اگر یکی از زوجین قبل از نزدیکی بمیرد اقوی آن است که همانند مورد طلاق،  مهر ضعیف می گردد خصوصاً موردی که زن فوت کرده باشد.»
3-   ارتداد زوج:
اگر زوج قبل از وقوع نزدیکی مرتد شود و زوجه باید بلافاصله از او جدا شود در این صورت تمامی مهر به نفع زوجه مستقر می شود ولی اگر قبل از وقوع نزدیکی زوجه مرتد شود چیزی برای او نیست.
در قانون مدنی هرچند حکم دو مورد ا خیر به صراحت بیان نشده است ولی ماده 1082 بیان می دارد که زن به مجرد عقد مالک تمامی مهر می گرد و ماده 1092 بیان می دارد که تنها طلاق قبل از نزدیکی باعث تضعیف مهر می شود

. مشاوره تخصصی با وکیل طلاق و وکیل خانواده